О±онньор кэли²²и кэм²э ыарыыта бэргээн балыы´а ки´итэ буолбута номнуо 4 ыйыгар барда. Дьи²э, дьиэтигэр да сытыа эбит да, уолаттара Дималаах Сергей буолумматахтара. Ол 4 ый тухары улахан уолун Диматын кэргэнэ Алина кыы´ынаан Дашулялыын кэлэ сылдьыбыттара. Кыра уол Сергей улахан тэрилтэ±э экономи´ынан киирбитэ, кэргэнэ Вика куорат дьа´алтатыгар сэкэрэтээрдиир.

       Дьууруй о±онньор саа´ын тухары салайар µлэ±э µлэлээн, дойдум ту´а диэн киэ² сирдэринэн тэлэ´ийэн, ыраах сирдэринэн ыырданан, Саха сирэ, тыа ха´аайыстыбата сайдарыгар улахан ³²³л³³х ки´и этэ. Кэргэнинээн Зиналыын барыта холбоон 30-тан тахса сыл бииргэ олорбуттара. Кэлин о±олоро улаатыылара куоракка к³´³н киирэн баран, Зината олус ыарытыйар буолбута. О±олоро устудьуоннуур, µ³рэнэр сылларыгар кµн сириттэн кµрэммитэ олус со´умар этэ. Дьууруй, оччолорго Юрий Васильевич, атыттар курдук а´ыы утахха умсубата±а. Т³´³ да кута-сµрэ айманнар, дуу´ата туохха´ыйдар, о±олорум ту´а диэн µлэлии-хамсыы сылдьаахтаабыта. Ол курдук 5-6 сыл со±отох сылдьан баран, сэ²ээрээччи да µгµ´µттэн буолуо, ба±ар µлэ´ит, сэнэх ки´и диэн да буолуо, со±отох дьахталлар к³стµтэлээбиттэрэ. Сорохтор ыал буолаары туруммуттара. Чахчы, Дьууруй биир дьахтары олус с³бµлээбитэ. Олус да буолан, биллэн турар Зинатыгар тэ²нэ´эр араа´ата суо±а буолуо. Зина барахсан хааман-сиимэн, са²аран-и²эрэн, кµлэн-салан ким ба±арар сµрэ±ин уулларыах курдуга. Хата, оччолорго Дьууруй биир эр бэрдин бы´а тµ´эн Зинатын кэргэн ылбыттаах. Оо, олох то±о ба±ас тµргэнэй, са²а олорон эрэр курдуктара. О±олоноот да сыллар-хонуктар биллибэккэ аа´аллар. Арай, балыы´а±а сыппыта 4 ый ааспыт да, бу Зинатынаан олорбут 30-н тахса сылларынаа±ар у´ун курдуктар.

         Дьэ, ол курдук Дьууруй 60 саа´ыгар биир дьахтары сэ²ээрэ к³рбµтэ. Ол дьахтар бэйэтэ 50-н лаппа ааспыт огдообо этэ. Дьууруй уолаттара µ³рэхтэрин бµтэрэн, ыал буолан, дьиэлэнэн-уоттанан туспа олороллоро. Ол дьахтарыныын кырдьар сааска саатар чэй и´эргэ диэн бииргэ олорорго бы´аарыммыттара. Бу µ³рµµлэээх тµгэнин сырдатаары, Дьууруй биир хостоох таас кыбартыыратыгар о±олорун ы²ыртаабыта. Димата Алинатынаан са²а ылбыт иномаркаларыгар тиэллэн, оттон Сергейдээх Вика таксинан кэлбиттэрэ. Дьэ, а±абыт туохха ы²ырбыт эбитий диэбиттии, уолаттар кэргэттэрин кытта дьиэ±э киирээт, билбэт саа´ыра барбыт дьахтардара и´ит тарда, ас бэлэмнии сылдьарын к³р³н са²ата суох аан чанчыгар турбуттара.

-  Сэрэйбит сэрэх, о±онньрбут кырдьан баран кылыы´ыт буолбут диэн улахан уол Дима и´игэр ботугураабытын кыра уол хабан ылан:

- Хайа, сыбаайба буоларын эппэккэ±ин таах бэлэ±э суох кэлбиппит дуу, - диэн ыты´ын нэлэ²нэттэ. Итинник аан боруогуттан хатыылаах тыллары са²арыахтара дии санаабатах а±алара хаалты´ын баана туран нук буолбут илиилэринэн хаалты´ын сµ³рэн, хос муннугар турбут кыракый кириэ´илэ±э «лах» гына олоро тµстэ.

- Бардыбыт Дима, а±абыт биир хостоох кыбартыыратын хаалларар ки´итин булбут эбит, - диэн Алина уокка арыы кутан биэрдэ.

- Би´иги эмиэ, манна тугу да гынарбыт суох, - диэн куоратымсыйа сатаабыт Вика чубугураата. Уолаттар ийэлэрин кэриэстииллэрэ оруннаа±а эрээри, ки´и кэлэйиэ±э тугу да о²орбута биллибэт а±аларын дьиэтин а´а±ас хаалларан утуу-субуу тахсан барыталаабыттара. Ийэ сырдык м³рсµ³нµн кэриэстээ´ин дуу, биитэр биир хостоох таас дьиэни хары´ыйыы эбитэ дуу, уолаттар да тугу гыммыттарын ситэ ³йд³³б³кк³, а±абытын хомоттубут диэн сыныйан к³рб³кк³ барбыттарыттан, а±алара улаханнык хомойбута… Оттон ол биир хостоох дьиэ ананыахтаах дьахтара, о±олору² с³бµлээбэттэр эбит диэн о±олоругар т³ннµбµтэ. ¥тµрµм-хатырым к³рс³лл³р³ эрээри, кэлин саа´ырыы чуга´аан, кэлэр-барар ыараан к³рсµбэтэхтэрэ ыраатта. Ол кµнтэн Дьууруй сµрэ±э ыалдьар. Сотору-сотору бµрµµстµптэнэрин и´ин о±олоро балыы´а±а киллэрбиттэрэ 4-с ыйа. Биир хостоох таас дьиэ куортам²а харчы о²орор. Ыйын ахсын 15 ты´ыынчаны тысхайар. Хайа, ол харчынан Дьууруй бэйэтэ а´ыыр-та²нар, ас-та²ас ыарахан, - диэн биир кэм Вика Алина±а телефон н³²µ³ µ²сэргиир курдук кэпсиир. Оттон о±онньор биэнсийэтэ хара±ар да к³стµбэккэ сиэннэр, о±олор µ³рэнэр тээбириннэригэр, ол-бу та²аска-сапка бара турар. Дьууруй биир да сиэнэ сахалыы кыайан са²арбаттар. Э´ээлэрин к³р³н куттанан чуга´аабаттар.

         Кэли²²и кэм²э Дьууруй са²ата-и²этэ аччаан, палата±а бииргэ сытар да дьонунуун сэлэспэт буолла. Кырдьык-хордьук балыы´а±а киирэригэр кэпсэтэ туруохпут диэн суотабай телефон биэрбиттэрэ да, ким да харчы укпат буолан ханна да эрийэн тахсыбат буолбута иккис ыйыгар барда. Бу кэриэтин   т³рµт да со±отох эбитэ буоллар диэн кытаанах санаалар о±онньор ³йµгэр кииритэлииллэрэ. Ол ааспыкка, Алина кыы´ынаан Дашулялыын кэлэн баран кефир уонна икки устуука булочка а±албыттара. Сиэнэ кыыс э´этигэр аат-харата чуга´аан: «Деда» диэбитигэр о±онньор уйадыйан сыллаан ылаахтаабыта. Алина т³рµкµ то²куруун. Онноо±ор са²а билсэ кэлэ сылдьан сµгµн-са±ын эппиэттээбэккэ араас буолуталыыра, ону ол диэбэккэ Димата кэргэн ылбыта. Улахан уола сыбаайбалыырыгар о±онньор бэркэ сµµрбµтэ-к³ппµтэ. Саатар сыбаайба тыа сиригэр эбитэ буоллар син бары саба тутуохтарын с³б³, онуоха номнуо куоракка олохсуйбут дьон куоракка эрэ о²ороллоро сатаныах курдуга. Ол да буоллар, улахан уолугар сыбаайба тэрийэн ньиргиппитэ. Кыра уола ыал буоларыгар эмиэ биир оннук этэ. Ол манньата, бэйэтэ оло±ун о²остоору гыммытыгар с³бµлээбэккэлэр бу буола сырытта±а. Саатар икки нэдиэлэ±э биирдэ к³рс³н бараллара ба±алаах. Эмиэ да µлэлэриттэн соло булбаттара буолуо. О±олорун оскуолата, детсадтара. Т³´³н³н о±о улаатар да кы´ал±алара элбиир эбит. Дьууруй палата±а сытар дьоннорун у´угуннарымаары оргууй µктэнэн оронугар кэлэн сытта. Онуоха аттыгар у´укта±ас сыппыт Сарыал диэн 20-чэлээх уол:

- Юрий Васильевич, ыарыр±аппат буоллаххытына туохта эмитэ кэпсээ² эрэ,- диэн о±онньортон к³рд³´³р былаан са²арда.

- Хайа тоойуом, у´укта±ас эбиккин дуу… Ол тугу кэпсиэмий мин бµµдµгµрэ кырдьыбыт  ки´и.

- Оттон оло±у² э²ин ту´унан…

- Оло±ум ту´унан дуо? Мин оло±ум атыттартан уратыта соччо суо±а буолуо. О±олордоох-уруулардаах ки´и буолла±ым. Олорбутум тухары улахан а´ыым диэн таптыыр кэргэммин Зинабын сµтэриим… О±онньор хара±ын симэн сытан аргыый наллаан кэпсии сытта.

- О±олорум, уолаттарым иккиэн µрдµк µ³рэ±и бµтэрэннэр µлэлээх-хамнастаах дьон, кµн солото суохтар. ¥с сиэннээхпин. Сиэннэрим нууччалыы детсадка сылдьар буоланнар сахалыы билбэттэр. Чэ, этэ²²э эрэ сырыттыннар. Тоойуом, ки´и ыал буолла да тыыннаа±ын тухары о±олорун эрэ ту´угар олорор. Оттон кырдьар саа´ыгар… О±онньор ситэ кэпсээбэккэ б³т³н ылла.

- Тыый, Юрий Васильевич, туох буоллу²? – Сарыал о±онньору а´ынан, со´уйан ыйытта.

- Ээ, бэйэм… О±олорбуттан хомойобун ээ, тоойуом.

- Туохтан?

- Ба±ар бэйэм сыы´алаа±ым буолуо, сатаан ииппэтэх… Улаатар саастарыгар куоракка а±алтааммын олус бэйэмсэх буола улааппыттар дуу, хайдах.

Тыа±а бултаан-алтаан, µлэ±э миккиллэн улааппыттара буоллар атын буолуохтара эбитэ буолуо. Бэйэм олус ыарахан о±о саастаах буоламмын олус атаахтаппыт буруйдаахпын. Дьи²э уол о±ону кытаанахтык иитэр ордук эбит. Ба±ар кыыс о±олоо±ум буоллар к³рµ³-истиэ эбитэ буолуо. Кыыс о±о ордук чугас, амарах буолар дииллэр. Кийииттэрим иккиэн куорат о±олоро. Атаахтара диэн сµр. Чэ, ол бэйэлэрин олохторо. Билигин балыы´аттан этэ²²э буолан та±ыстахпына улахан уолбар барарым буолуо. Дьиэм куортам²а турар µ´µ. 3 ый кинилэргэ олороору с³п буолбутум. Ыалдьыттара да элбэ±э. Били, иккистээн кэргэн ыла сыспытым кэнниттэн сирэй-харах анньаллара этэ ээ, о±олорум. «Ийэбитин кэриэстээбэккэ±ин, таах кыбартыыра±ын билбэт дьахтары² о±олоругар анаарыгын», - дэтэлиир буолбуттара. Ордук кийиит Алина чааскыны тыастаахтык ууруута, сиэн кыыспын Дашуляны чуга´ата сатаабакка араас буолуута барыта сµрэхпин хатыылаахтык таарыйбыттара. Аны кыра уолбар олоруохпун э´ээхэйдээх буоланнар икки хостоох дьиэ±э мэ´эйдэтэллэр этэ. Туспа барыахпын таах со±отох эрээри биир кыбартыыраны ба´ылаан олоруо² дуо диэн с³бµлээбэтэхтэрэ. Дьэ ити курдук. Дьууруй µ³´ээ тыынна. Сарыал о±онньору олус а´ынна, хайдах эрэ ыраах улууска хаалбыт э´этэ о±онньору санаан ылла. Кини э´этэ Дь³гµ³р, саа´ын тухары кадровай булчутунан µлэлээн айа±ын ииттэн олорбута. Сарыал сайыннары, кы´ыннары э´этигэр олороро. Кэлин улаатан µ³рэххэ киирэн тэйбитэ. Ону да кы´ы²²ы каникулугар дойдутугар тиийдэ±инэ э´этиттэн аты²²а тиийбэт. Тулаайах буолан саамай к³рбµт-истибит, ата±ар туруорбут ки´итэ э´этэ. Оттон бу Дьууруй эрэйдээх куорат мааны о±онньоро, арай µрдµк дуо´унаска µлэлиир икки уоллаах. О±олоро дьиэлээхтэр, ыал буолан ньир бааччы олороллор. Дьууруй бэйэтэ эмиэ дьиэлээх. Ол эрээри о±онньор со±отох, исти² сы´ыан, таптал тиийбэт.

         Сарыал балыы´а±а сыппыта 10-ча хонно. Ол тухары о±онньордуун бэркэ бодоруста. Хайдах эрэ э´ээтигэр маарынната саныыр.

Сарсыарда, кµнµс бииргэ а´ыыллар. Иккиэннэригэр да дьиэ а´а кэлбэт, онон балыы´а хаа´ытынан му²урданаллар.

        Биир тµµн о±онньор тµ´ээн кэргэнин Зинаны к³рд³. Кэргэнэ сып-сылаас бэрэскилэри бу´аран таас и´иккэ ууран остуолга ы²ырар. Сарсыарда о±онньор хайдах эрэ сылаас бэрэски сиэн ба±аран, ыксаан Сарыал телефонуттан улахан уолугар т³л³пµ³ннээтэ. Дима µлэтигэр олорор буолан то²уй со±устук кэпсэттэ. О±онньор уолуттан к³рд³´³рдµµ сылаас бэрэски ту´унан быктарбытыгар уола: «Алине скажу, приготовит, ладно, я спешу», - диэт трупканы арааран кэбистэ. О±онньор сирэйгэ о±устарбыттыы ах барда. Т³р³ппµт о±о…Ол кэннэ 20-чэ кµн ааста. Бэрэски умнуллубута. Сарыал балыы´аттан тахсыбыта. Ол да буоллар о±онньорго кэлэ сылдьар буолбута. Биир кµн Сарыал о±онньорго биэс устуука сылаас эт бэрэскитин атыыла´ан а±албыта. Палата±а киирээри бахила кэтэ турда±ына, били балыы´а±а сытта±ына кэпсэтэр сиэстэрэ кыы´а кэлэн: «Юрий Васильевичка кэлээхтээти² дуо?», - диэн а´ыммыттыы ыйытта.

- Киниэхэ, бэрэски а±аллым.

- Юрий Васильевич бу сарсыарда… суох буолбута… Уолаттарыгар телефоннаан биллэр.

Сарыал чочумча са²ата суох турда, а±албыт бэрэскилэрин ыскамыайка±а уураат, о±онньор кэпсээбитин ³йд³³н улахан уола µлэлиир тэрилтэтигэр сµµрдэ. Сиэркилэ таас курдук улахан дьиэ 2 этээ´игэр Дмитрий Юрьевич кофе и´э олороро. Билбэт уола киирэн уу-хаар баспыт харахтарынан кэлэйбиттии к³р³н турбута уонна: «Юрий Васильевич аны суох, бу сарсыарда….

Дмитрий Юрьевич балыы´а±а тиийэн, киирэр аан та´ыгар ыскамыайка±а сытар биэс устуука бэрэскини к³р³н хайдах эрэ эмискэ а±атын к³рд³´µµтµн санаан кэллэ. Кэргэнигэр бэрэскитэ бу´араар диэбитигэр, ол кµн массажка барар буолан аккаастаабыта. Ытык иэс диэн ³йд³бµл номнуо ³лб³³дµйдэ±э дуу… Ол кэм²э били а±аларын дьиэтин куортамнаан олорор ки´и т³л³пµ³ннээн «кран алдьаммытын» эппитэ. Урут куортам харчытын ылы² диэн т³л³пµ³ннээтэхтэринэ, Дима массыынатыгар олороот тута тиийэрэ. Оттон о±онньор бµтэ´ик, ха´ан ба±арар, хайдах ба±арар туолар быыкаан к³рд³´µµтµн толорботох буруйдаахтар о±олоро бааллар. Бэрэски…Итии, сылаас, са²а буспут бэрэски то±о кыаллыбата±а буолла?

                                                              Ульяна ЗАХАРОВА-СТЕПАНОВА