Ол гынан, биир-икки сылы эбиммитэ дуу, эмискэ өлбүтэ. Атын аарыма кырдьаҕас эмиэ эдэр кыргыттарга сыстаҥныыр идэлээҕэ. Киниэхэ биллэр ойуун эдэр дьахтары кытта эҥээрдэстэххинэ үйэҥ уһуо диэн өй укпут этэ. Иһиттим дуу, истибэтим дуу диэбиттии оҕонньор ордор харчытын барытын дьахтар соноругар ыытар буолбут. Таах да олорболоон баран син биир барыахтаах сиригэр барбыта. Өлүөн иннинэ эрдэ күрэммит эмээхсинин бэркэ суохтаан баар-суох атаһа эмиэ огдообо оҕонньорго суламмыт сурахтааҕа. Хас дьахтары атыыласпытын ааҕа дакылааттыыр бэйэтэ тиһэҕэр син киһилии сиэрдэммит. Биирэ онно барытыгар сөбүлэһэн иһэринэн маладьыас.

Эдэртэн эньиэргийэ ылар диэн чахчыта да баара буолуо. Оннооҕор сиэннэртэн киһи эбинэр диэччилэр. Оччотугар кырдьаҕаһы кырыы харахпытынан көрөбүт дуо, эчикийэ эньиэргийэбин харыстаан? Кырдьаҕаһы хааһахха укта (сүгэ дуу?) сылдьан сүбэлэт диэн баар дии. ХААҺАХХА… Мэнээк бэйдиэлэтиллибэт эбит. Кырдьар кырыыс дииллэр. Кырыыһын кырыыс да сыстыгана суох ини.

Эдэри көрө да сылдьарыҥ астык буоллаҕа. Оттон кырдьаҕаһы сээм диэччилэр бааллара буолуо гынан баран, үксүлэрэ кыһалҕаҕа кыпчыйтаран оннукка тиийээхтииллэр. Сылаас дьиэ, ас-таҥас, эбилик харчы туһугар эрэ…

Эр киһи үйэлээх сааһыгар үлэттэн ордубакка, бэйэтигэр ордоруммакка биэтэккэ тиийиитин саҕана бу олохтон ситэри ылбатаҕын ситиһэ сатыыр буоллаҕа. Атыылаһан ылара аахсыллыбат.

Бары да эньиэргийэҕэ наадыйан эдэрдэри эккирэппэттэр ини. Сорох дуоһунаһым оннугу ирдиир диэн ойоҕун уларытар аакка барар. Кыыс оҕону кыбына сытан кыраһыабай олоххо тиксибит саҕа сананаары. Ылыаҕын ылан баран эдэр эдэрэ өтөн тыас хомунуо турдаҕа. Муҥур уһугар эргэ ойох наада буолуо да, онто көҥүл олох диэни, дьэ, билэн эргэҕэ эргиллиэн баҕарыа суоҕа дии.

Олох буолла да, биир халыып үһүө, тыыннаах сүһүөт атын диэки халыйара диэн эмиэ баар.

Сирена диэххэ. Биитэр диэмиэххэ дуу? Кини ити дьикти аатынан хайа эрэ хаһыакка олохтон ойо тардыллыбыт лоскуйдары суруйан эбинэрин этэн биэрээри гынным быһыылаах. Чэ, буоллун. Мин даҕаны олохтон ойуулуурбун ордоробун, атыны айан төбөнү үлэлэтиэхпин баҕарбаппын.

Эдэр эрээри биэнсийэлээх. Ол онтун уон оҕо тухары үллэрэрэ кэллэҕинэ куруук тиийбэт. Ким эрэ син биир матар. Бэйэтэ буоллаҕына синньэ хаалар. Огдообо буолуоҕуттан оҕо туһугар эрэ олорор бэйэтэ кэлиҥҥинэн кини да сылаас дьиэҕэ сылаанньыйыан, амтаннаах аһы амсайан астыныан баҕарталыыр буолла. Кини дьолугар (?) биир үтүө оҕонньор түбэһэ биэрэн, талбытынан таалалыыр, таптаабытынан тараҥныыр диэн тугун билэн эрэр. Оҕонньоро мэнээк киһи буолбатах, өй хаата. Эдэр эдэрэ өтөн элэс гыныа диэн кыраҕатык кэтиир. Маанылыырын маанылыыр да маныыр, тылынан да аалан сөп гынар. Биэрдэҕинэ биэрдэ диигин, ыһыктан испэт. Киниэнэ мэлдьи ычык-бычык. Бүгүн аһаар диэн биир мөһөөк диэбит курдук. Арай холуочуйдаҕына биирдэ кутан биэрэ сыһар. Аны амтаннааҕы аһатарыгар бэйэҥ эрэ сиэ диэн буолар. Ол үрдүнэн Сирена уора-көстө ордорунан сиэннэригэр кэһии мунньар.

Ханна хаһан «распродажа» буоларын, скидкалаах, босхо даҕаны туох ханна баарын кини ааҕа билэр. Бу сүүрбэччэ сыллаах тиийиммэт-түгэммэт олох устата кини үрдүк үөрэхтээх экономист кэриэтэ үөрүйэҕи, билиини мунньунна быһыылаах. Кыһалҕа кымньыылаах кыайбатаҕа суох буолуохтаах.

Оттон биир туһунан кыһалҕалаах. Эбинээри, эрчимнэнэ түһээри кэлэ-бара имэрийэн көрөр, сыта-тура сыллаан байар. Биир уоһунан оҕом диир, харыстыыр, аһынар курдук. Биир уоһунан ойоҕум диир, быыччыктаан сыппах быһах биитинии сулуйар.

Киһи кэллэҕинэ сөбүлээбэт. Оҕобун уччутуохтара диэн оҕонньор уйатыгар уу киирэр.

- Эдэр уолаттарга илдьэн эйигин быраҕан кэбиһиэҕэ, эппэтэҕэ диэйэҕин. Кинини ким билбэтин баран, сытыы, сырыылаах дьахтар, - диэн тастан киирбит истэригэр сэрэтэр.

- Бу киһи букатын акаары, өс киирбэх. Ким барыта кинини албынныан сөп, - тастан киирбиккэ Сиренатын үҥсэр.

- Аһара сылайабын ээ, күнү быһа лэбэйдиириттэн. Төбөм ыалдьар, кураанахсыйан хаалар курдукпун. Эньиэргийэбин ылар дуу, хайдах дуу, - Сирена акаары дьахтар буолбатах. – Ити тэһийбэккэ сылдьар. Эйиэхэ мэһэйдэтэн. Кини кэлэ-кэлэ имэрийэн көрүөн наада. Аалыллан-аалыллан алтан сэргэ курдук буоларым чугаһаата.

Оччотугар кытай кыра таҥаратын курдук оҕонньору хардары имэрийэн килэбэчитэн биэриэ эбит. Харчы кэлээрэй диэн…

Туох барыта толуктаах, бэттэх сылдьыы син биир бэриктээх. Имэрийтэрдэхпитинэ эрэ испит үллүө, таарыйтардахпытына эрэ ас тахсыа. Ол да баара богдо.
***