Сокуон киһини харыстаабат. Алдьатар эбит диэн саҥа биллим.

Интернети Саха сирин нэһилиэнньэтиттэн  5%-тан ордук  киһи ааҕара буолуо дуо, саарбах.  Кырдьыгы ханнык да хаһыат бэчээттээбэт. «Политика тиэмэтин тыыппатах ордук» диэн тулалыыр дьонум этэллэрэ. Бэйэм ис дууһам да ылыммата, билэ-көрө сатаабатым.  

Олох орто сааһыгар тиийиэхпэр диэри мин aатын планетаҕа олорбут курдукпун. Хараҕым саҥа арыллан, бу ыстатыйаҕа кылгастык кэпсэнэр киһиэхэ тугунан эмэ да буоллар көмөлөһөр баҕа санааттан суруйан эрэбин.

Афанасий Дорофеевич–Тоҕой ыстатыйаларын маҥнай ааҕан баран сэҥээрбитим да, «Кистэлэҥ күүс» хаһыат  политиканы тыыппат, онон ыстатыйаларгын сороҕун быһаары гынабыт» диэбиппин «политикаттан тоҕо туора бара сатаатыгыт, куттанныгыт? Политика диэн күннээҕи олох буоллаҕа» диэбитин толкуйдаабытым сөпкө этэр эбит.

Хаһыаппыт ханнык баҕарар араҥаттан ылан чаҕылхай дьоннору сырдатар. Биир үтүө күн ыалдьыт быһыытынан, Афанасий Максимовы хаһыакка таһаарар санаа эмискэ киирбитэ да соннук умнуллубута.  Арай, ыам ыйын ортотугар, Москубаҕа бииргэ көтөн тиийбит эбиппит. «Кистэлэҥ күүһү» илдьэ сылдьыбытым буоллар баран билсиһиэхтээх этим. Кэлин түгэн көстөн кэпсэтэн, атырдьах ыйын саҥатыгар хаһыаппытыгар Афанасий Николаевич «Итэҕэл» туһунан санаатын  бэчээттээбиппит. Ол иннинэ, депутат Максимов «тугунан тыынарын», дьарыктанарын онон-манан интернеттан кылгастык   сураһан билбитим. Сууттанаары сылдьарын сөхпүтүм, дьыаланы сиһилии билбэт эрээри, барыта этэҥҥэ бүтэригэр бүтэйдии эрэммитим

Күннэр бэйэ-бэйэлэриттэн улахан уратыта суох ааһан испиттэрэ. Хаһыат бириэмэттэн бириэмэтигэр тахсар ирдэбилинэн, саҥаттан саҥа дьоннуун билсиһэрбит.

Биир үтүө күн интернеты көрө олорон,  Максимов дьыалата хайдах түмүктэммитин ааҕан баран олус соһуйбутум. Хараастыбытым, хомойбутум. Итэҕэйбэккэбин, тугун-ханныгын билээри, икки күнү быһа Афанасий Максимов туһунан интернеккэ  көрдөөн булан аахтым.

Киһи оҥоһуута, айыллыыта, анала тэҥ дии саныырым. Олох ыарахан буолбатах. Киһи диэн кытаанах оҥоһуу дуу, айыллыы дуу эбит. Омугуттан, үрдүк солотуттан, баайыттан-дуолуттан тутулуга суох олоҕу сиэрдээхтик олорууну сиргэ силлээтэххэ, сэтэ-сэмэтэ син-биир ситэрин билбэт буоллахха – ОЛОХ ОЛОРБОТОХ ОРДУК.

Билбэтэх-көрбөтөх буолуу, «миигин эрэ тыыппатыннар» диэнинэн салайтаран олоруу – урукку дьыллар хатыланалларын, төннөллөрүн баҕарааһын курдук буолар буолбат дуо?

Тоҕо саҥа олох харгыстаныахтааҕый? Хаарчаҕа суох быраабы күөмчүлээһин  салҕана туруохтааҕый?

Афанасий Николаевич буруйдааҕа буоллар, аймахтара аһаҕас сурук суруйан нэһилиэнньэттэн, Россия уонна Саха сирин президеннэриттэн көмө көрдүөхтэрэ этэ дуо? Боростуойдук толкуйдаатахха: аһаҕас суругу ылынан, хос дьыаланы бэрэбиэркэлээтэхтэринэ, буруйдаах буруйа өссө булуллан, бириигэбэр сыла эбиллиэн сөп буолбатах дуо? Оннук буоллаҕына, дьыала хат көрүллэрин тоҕо утаралларый?

Син балайда элбэх дьонтон бу дьыала туһунан санааларын ыйыталастым. Иһин-таһын сиһилии билбэккэ эрээри бириигэбэрдиин сөбүлэһээччилэр бааллар. Билээччилэр сорохторо куттаналлар. «Оҕолоох-уруулаах киһиэхэ сэрэхтээх дьыала, тугунан эйиэхэ дьайыа биллибэт…», - диэн сэрэтээччилэр кытары бааллар.

Дьэ, онон,  Марина Платонова сэт-сэмэ диэҥҥэ итэҕэйэр киһи, аһаҕастык санаабын үллэстэммин ханна эрэ, ханнык эрэ «хара испииһэккэ» киирэбин дуо?

ОЛОХ сүрүн сокуоннара гынан:

Бу  сөп, ол сыыһа.

Маннык үчүгэй, оннук куһаҕан.

Бу кырдьык, ол отой сымыйа.

Ити туһалаах, бу буортулаах.

Наадалаах, наадата суох…-

диэн, олоххо ҮРҮҤҮ уонна ХАРАНЫ арааран, оннук  өйдөбүлгэ олоҕуран, барытын икки аҥыы сааһылаан, хас эмэ үйэлэр тухары олорон кэллэхпит. Ама да ырыынак ыкпытын иһин, саҥата суох барытыгар сөбүлэһэ олорорбут төһө сиэрдээҕий? Тулалыыр дьоммут олоҕо тупсарын туһугар  тылынан эрэ буолбакка, туруулаһан туран туруорсар, баар суох киэн туттуохтаах, холобур оҥостуохтаах дьоммутун сиргэ-буорга тэпсэллэрин туораттан көрөн турар - дьаабы дьыала буолбатах дуо?

Марина Платонова, «Кистэлэҥ күүс» хаһыат сүрүн эрэдээктэрэ.